2007 : Ἡ θεία Εὐχαριστία

2007Hmerologio   Ἄν τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος μᾶς ἀναδεικνύει χριστιανούς καί μᾶς ἐντάσσει στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας· ἄν μέ τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος λαμβάνουμε τή σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· μέ τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας γινόμαστε κοινωνοί τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Ἡ εὐχαριστιακή συμμετοχή τοῦ νεοφωτίστου, ἀπό τά πρῶτα ἀποστολικά χρόνια, διαδήλωνε τήν ἑνότητά του μέ τόν Χριστό καί τήν πλήρη ἐνσωμάτωσή του στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό καί ἀνέκαθεν ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας —τήν εὐχαριστιακή σύναξη— εἶδε τήν πλήρη φανέρωση τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας.

   Ἡ θεία Εὐχαριστία φανερώνει τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ ἐν τόπῳ καί χρόνῳ.

   Στή θεία Εὐχαριστία οἱ πιστοί ἑνωνόμαστε τόσο μέ τόν Χριστό, τήν κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, ὅσο καί μεταξύ μας, συγκροτώντας ἔτσι τό ἕνα ἐκκλησιαστικό σῶμα.

   Στή θεία Εὐχαριστία πρωτίστως καί κυρίως μποροῦμε νά ἀπευθυνόμαστε «ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ» πρός τόν Θεό καί Πατέρα μας.

   Στή θεία Εὐχαριστία καί μόνο ἔχουμε ζῶσα —«σωματικῶς»— τήν Παρουσία τοῦ Χριστοῦ.

   Μέ τή συμμετοχή μας στή θεία Εὐχαριστία βεβαιωνόμαστε ἐμπειρικά ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «μεθ’ ἡμῶν πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28,20).

   Χάρη στό θαῦμα τῆς θείας Εὐχαριστίας οἱ πιστοί γινόμαστε «σύσσωμοι» καί «σύναιμοι» μέ τόν Χριστό. «Ὁ τρώγων μου τήν σάρκα», διδάσκει ὁ Κύριος, «καί πίνων μου τό αἷμα ἐν ἐμοί μένει, κἀγώ ἐν αὐτῷ» (Ἰω. 6, 56).

   Εἶναι ὁμόφωνη ἡ διδασκαλία τῶν θεοφόρων Πατέρων μας : Ἡ Ἐκκλησία βρίσκεται ἐκεῖ πού τελεῖται ἡ Εὐχαριστία· ἡ «βεβαία, ἡ ὑπό τόν Ἐπίσκοπον οὖσα» κατά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο.

   Μέλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅποιος συμμετέχει στήν Εὐχαριστία. Καί, ἀντίθετα, ὅποιος ἀφορίζεται (ἀπομακρύνεται ἑκούσια ἤ μέ ἀπόφαση ἐκκλησιαστική), ἀποκόπτεται ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας· δηλαδή στερεῖται τή δυνατότητα νά συμμετέχει στό Ποτήριο τῆς Εὐχαριστίας.

* * *

   Ἱστορική ἀρχή καί ἀφετηρία τῆς θείας Εὐχαριστίας εἶναι τό Μυστικό Δεῖπνο, δηλαδή τό δεῖπνο κατά τό ὁποῖο γιά τελευταία φορά συνέφαγε ὁ Χριστός μας μέ τούς μαθητές Του. Στή δάρκεια αὐτοῦ τοῦ δείπνου ὁ Κύριος συνέστησε τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὅπως μᾶς ἀφηγοῦνται τόσο οἱ τρεῖς πρώτοι Εὐαγγελιστές ὅσο καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος.

   Ἡ περιγραφή τους ἱστορεῖ καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο γίνονταν οἱ εὐχαριστιακές Συνάξεις στήν ἀποστολική ἐποχή. Προηγεῖτο τό δεῖπνο τῆς ἀγάπης καί ἀκολουθοῦσε ἡ τέλεση τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ὅπως ἀκριβῶς ἔπραξε καί ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος παρέδωσε τόν Ἄρτο καί τό Ποτήριο τῆς Εὐχαριστίας στή διάρκεια τοῦ ἰουδαϊκοῦ πασχαλινοῦ δείπνου.

   Ἡ Ἐκκλησία ἀπό τήν ἐποχή τῶν ἁγίων Ἀποστόλων ἀνταποκρινόμενη στήν ἐντολή τοῦ Κυρίου «τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν» (Λουκ. 22,19) τελεῖ τήν Εὐχαριστία διηνεκῶς· «ἄχρις οὗ ἄν ἔλθῃ» καί πάλι ὁ Κύριος ἐν δόξῃ (Α’ Κορ. 11,26).  Ἡ αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ σέ κάθε εὐχαριστιακή Σύναξη καί ἡ προσμονή τῆς δευτέρας παρουσίας Του γεμίζουν ἀπό χαρά τίς καρδιές τῶν πιστῶν. Τό μαρτυρεῖ μέ ἔμφαση τό βιβλίο τῶν Πράξεων (2,46-47).

   Ἀρχικά ἡ θεία Εὐχαριστία ἐτελεῖτο τίς βραδυνές ὧρες. Ὅμως, λόγω ὁρισμένων ἀτόπων πού παρατηρήθηκαν, πολύ γρήγορα ἡ τέλεσή της ἀποχωρίστηκε ἀπό τά δεῖπνα τῆς ἀγάπης καί ἄρχισε νά ἱερουργεῖται ξεχωριστά. Ἔτσι, σιγά-σιγά, φτάνουμε στή διαμόρφωση τοῦ τύπου ἱερουργίας τοῦ μυστηρίου, πού καθιερώθηκε νά ὀνομάζεται θεία Λειτουργία, καί τήν ἐπικράτηση ἀντί γιά τίς ἑσπερινές ἡ θεία Εὐχαριστία νά τελεῖται τίς πρωϊνές ὧρες.

* * *

   Τόσο ἡ Ἁγία Γραφή ὅσο καί ἡ ἐκκλησιαστική Παράδοση ἀπέδωσε στό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας πολλά ὀνόματα. Τό σημαντικότερο καί πιό συνηθισμένο εἶναι Εὐχαριστία. Προέρχεται ἀπό τούς λόγους τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου κατά τή σύσταση τοῦ μυστηρίου. Παράλληλα, ἐκφράζει τήν εὐγνωμοσύνη καί τήν εὐχαριστία μας γιά τήν ὕψιστη εὐεργεσία καί τό ἄπειρο ἔλεος πού μᾶς ἔδειξε ὁ Θεός μέ τόν σταυρικό θάνατο τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Του.

   Ὀνομάζεται ἀκόμη Κυριακόν δεῖπνον καί δεῖπνον μυστικόν καί θεῖον ἐπειδή ὁ Κύριος τό παρέδωσε κατά τό δεῖπνο στό ὁποῖο γιά τελευταία φορά συνέφαγε μέ τούς μαθητές Του.

   Ἐπίσης καλεῖται καί τράπεζα Κυρίου, τράπεζα τοῦ Χριστοῦ, τράπεζα δεσποτική, γιατί σ’ αὐτήν ὁ Κύριος παραθέτει τό Σῶμα καί τό Αἷμα Του γιά νά γίνει ἡ ἀληθινή βρώση καί ἡ ἀληθινή πόση τῶν πιστῶν.

   Κλάσις τοῦ ἄρτου εἶναι μιά ἄλλη ὀνομασία ἐπειδή τεμαχίζουμε τόν καθαγιασμένο ἄρτο γιά νά κοινωνήσουμε οἱ χριστιανοί.

   Ἡ ὕλη πού χρησιμοποιοῦμε στή θεία Εὐχαριστία, τό ψωμί δηλαδή, διαμόρφωσε μιά ὁλόκληρη σειρά ὀνομάτων τοῦ ὑπερφυοῦς μυστηρίου : ἄρτος ζῶν, ἄρτος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνων, ἄρτος Κυριακός, ἄρτος τοῦ Θεοῦ, ἄρτος οὐράνιος καί ποτήριον σωτηρίου.

   Ἡ θεία Εὐχαριστία, ὑπενθυμίζοντας καί ἀναπαριστώντας τή σταυρική θυσία τοῦ Χριστοῦ ὀνομάζεται καί θυσία· ἀναίμακτη ἤ μυστική θυσία καί προσφορά.

   Ἡ μετοχή μας στή θεία Εὐχαριστία, τέλος, καθιέρωσε καί τίς ὀνομασίες θεία Κοινωνία, θεία Μετάληψη, «κοινωνία τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» καί «κοινωνία τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ».

* * *

   Ἡ θεία Εὐχαριστία ἀποτελεῖ ὄχι ἁπλῶς τό κορυφαῖο μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά τό κέντρο καί τήν πηγή τῆς ζωῆς της· τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς τῶν μελῶν της. Στή θεία Λειτουργία, ὅπως γράφει σύγχρονος θεολόγος, «φανερώνεται καί αἰσθητοποιεῖται τό ἐν Χριστῷ λυτρωτικό γεγονός, ἀναγγέλλεται δοξολογικά ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ὡς πραγματικότης “ἐλθοῦσα” καί “ἐρχομένη”. Μέσα σ’ αὐτό τό μυστήριο, πού κορυφώνεται στή θεία Κοινωνία, ἡ καθημερινότης μεταμορφώνεται, ὁ κόσμος γίνεται “Ἐκκλησία” καί ἡ ζωή ὑψώνεται ἀπό τό βιολογικό ἐπίπεδο τῆς συνυπάρξεως ἀτόμων σέ μιά κοινωνία ἀγάπης προσώπων κατά τό πρότυπο τῆς Ἁγίας Τριάδος».

   Δυστυχῶς, πολλοί χριστιανοί οὔτε κατανοοῦμε οὔτε καί βιώνουμε τό μέγα τοῦτο μυστήριο στήν οὐσία του· στίς πνευματικές διαστάσεις πού ἔχει γιά τή ζωή μας ὡς χριστιανῶν, γιά τή ζωή τοῦ σύμπαντος κόσμου.

   Πολλοί, ἄν καί χριστιανοί, σπάνια ἤ καί καθόλου ἐκκλησιαζόμαστε. Ἡ Κυριακή ὡς ἡμέρα Κυρίου, ὡς ὁ κατ’ ἐξοχήν χρόνος τῆς εὐχαριστιακῆς Συνάξεως, μᾶς ἀφήνει ἀδιάφορους.

   Ἄλλοι ἁπλῶς περνᾶμε ἀπό ναό γιά «ν’ ἀνάψουμε κεράκι» καί ἄλλοι ἁπλῶς «παρακολουθοῦμε» τή θεία Λειτουργία· δέν συμμετέχουμε, δέν βιώνουμε τό μυστήριο τῆς Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ μας. Γι’ αὐτό καί δέν αἰσθανόμαστε τήν ἀνάγκη καί τῆς κοινωνίας καί τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου, παρά μόνο σπανιότατα καί τοῦτο ἀπό συνήθεια καί συμβατική ὑποχρέωση. Ἔτσι, ἡ παρουσία μας στό ναό καταντᾶ νά εἶναι μιά ἐντελῶς τυπική πράξη, «καθῆκον» χριστιανικοῦ καθωσπρεπισμοῦ.

* * *

   Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἀφιερώνοντας τό ἐφετινό ἡμερολόγιό της στή θεία Εὐχαριστία ἐπιδιώκει
   * Νά ἀναδείξει τήν κορυφαία σημασία τοῦ μεγάλου τούτου μυστηρίου γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν πνευματική ζωή τῶν μελῶν της, τῶν χριστιανῶν.
   * Νά ὑπογραμμίσει ὅτι ἡ θεία Λειτουργία εἶναι τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ· τό ἀδιάκοπο Πάσχα τῆς Ἐκκλησίας, πού μεταμορφώνει καί ἀνακαινίζει τά πάντα μέσα στό ἀναστάσιμο φῶς· ἡ χαρισματική παρουσία τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ μέσα στήν ἐγκόσμια πραγματικότητα καί τόν ἱστορικό χρόνο.
   * Νά μᾶς βοηθήσει νά συνειδητοποιήσουμε τήν ὑπαρκτική ἀνάγκη γιά τακτική καί ἐνσυνείδητη συμμετοχή στήν εὐχαριστιακή Σύναξη τῆς ἐνορίας μας.
   * Νά καταδείξει ὅτι ἡ παρουσία μας στή θεία Λειτουργία χωρίς τή συμμετοχή μας στήν εὐχαριστιακή τράπεζα ἀποτελεῖ μιά πράξη κολοβή καί ἀνολοκλήρωτη. Μᾶς ἀποστερεῖ ἀπό τήν κορυφαία εὐλογία τῆς ἕνωσής μας μέ τόν ἀναστημένο Κύριό μας· τῆς συμμετοχῆς μας στό αἰώνιο καί ἀληθινό Πάσχα τοῦ Χριστοῦ μας.
   * Νά αὐξήσει τόν πόθο καί τόν ζῆλο στίς καρδιές μας νά κοινωνοῦμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου ὅσο γίνεται πιό συχνά· ὅσο γίνεται πιό συνειδητά· ὅσο γίνεται μέ μεγαλύτερη πνευματική προετοιμασία. «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης», ὅπως ὑποδεικνύει τό εὐχαριστιακό προσκλητήριο.

Ὧρες Γραφείων

Δευτέρα - Παρασκευή: 10:00 - 13:00

Χρήσιμα Τηλέφωνα

Γραφεῖα Μητροπόλεως : 210-93.46.788

ΦΑΞ: 210-93.21.743

Email: imns@otenet.gr

Επικοινωνία

Ἱερά Μητρόπολη Νέας Σμύρνης

Ἁγίου Ἀνδρέου 14, 17122

Νέα Σμύρνη