21 Φεβ2013
ΙΑ΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ
ΙΑ΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ
μέ θέμα: «Περί Ἱερωσύνης, λόγος ΣΤ΄»
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
μέ θέμα: «Περί Ἱερωσύνης, λόγος ΣΤ΄»
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
Ἡ ἑνδέκατη Ἱερατική Σύναξη πραγματοποιήθηκε τήν Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Σώστη (λεωφ. Συγγροῦ) γιά τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης. Στή Σύναξη αὐτή ὁμιλητής ἦταν ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης π. Νικόλαος Πουλάδας, Ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Μεταμορφώσεως Σωτῆρος (Ἁγίου Σώστη Λεωφ. Συγγροῦ). Θέμα τῆς εἰσηγήσεώς του ἦταν ἡ παρουσίαση καί ἡ ἐμβάθυνση στόν ΣΤ΄ λόγο «Περί Ἱερωσύνης» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
Κατά τή σύνηθη πρακτική τῶν ὁμιλητῶν ὁ π. Πολύκαρπος εἶχε ἑτοιμάσει καί διένειμε στούς ἱερεῖς ἐπιλεγμένα πατερικά ἀποσπάσματα ἀπό τόν ΣΤ΄ λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, στό πρωτότυπο κείμενο καί σέ νεοελληνική μετάφραση, τά ὁποῖα καί σχολίασε βαθυστόχαστα καί ἐκτενῶς. Βασικές πτυχές τοῦ λόγου αὐτοῦ ἀποτελοῦν κυρίως οἱ ἑξῆς: Οἱ ἱερεῖς ἔχουν τήν εὐθύνη καί γιά τίς ἁμαρτίες τῶν ἄλλων, ὁ ἀγώνας τοῦ μοναχοῦ εἶναι εὐκολότερος ἀπό τοῦ προεστώτα τῆς ἐκκλησίας, καί στόν ἱερέα ἔχει ἀνατεθεῖ ἡ προστασία ὅλης τῆς οἰκουμένης, καθώς εἶναι «σάν νά ἔχει ἀναλάβει τή φροντίδα ὅλου τοῦ κόσμου, σάν νά εἶναι πατέρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων».
Ὁ Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας ἐξέφρασε τίς εὐχαριστίες του πρός τόν ὁμιλητή καί ἐν συνεχείᾳ ἔγιναν μερικές τοποθετήσεις - ἐρωτήσεις. Ἡ Ἱερατική Σύναξη ἔκλεισε μέ τά λόγια τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Συμεών, ὁ ὁποῖος τόνισε ὅτι μέ τή σημερινή ὁμιλία ὁλοκληρώνεται ἡ σειρά τῶν ὁμιλιῶν περί ἱερωσύνης τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.
Ὁ π. Νικόλαος Πουλάδας ἐμβάθυνε θεολογικά καί σχολίασε πρακτικά ἀνάμεσα στά ἀποσπάσματα πού εἶχε ἑτοιμάσει καί τά ἀκόλουθα:
1. Ἡ ψυχή τῶν ἱερέων πρέπει νά εἶναι πεντακάθαρη, γιά νά μήν τούς ἐγκαταλείψει ποτέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, γιά νά μποροῦν νά λέγουν, «Δέν ζῶ πλέον ἐγώ, ἀλλά ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός» (Γαλ. 2,20).
«Καὶ γὰρ τῶν ἀκτίνων αὐτῶν καθαρωτέραν τῷ ἱερεῖ τὴν ψυχὴν εἶναι δεῖ ἵνα μή ποτε αὐτὸν ἔρημον καταλιμπάνῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἵνα δύνηται λέγειν· Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός».
«Τῶν δὲ ὑπὸ τῷ ἱερεῖ τεταγμένων τὸ πλέον βιωτικαῖς πεπέδηται φροντίσι, καὶ τοῦτο αὐτοὺς ἀργοτέρους πρὸς τὴν τῶν πνευματικῶν ἐργασίαν καθίστησιν· ὅθεν ἀνάγκη τῷ διδασκάλῳ σπείρειν καθ' ἑκάστην, ὡς εἰπεῖν, ἡμέραν, ἵνα τῇ γοῦν συνεχείᾳ δυνηθῇ κρατηθῆναι παρὰ τοῖς ἀκούουσι τῆς διδασκαλίας ὁ λόγος. Καὶ γὰρ πλοῦτος ὑπέρογκος καὶ δυναστείας μέγεθος καὶ ῥαθυμία ἀπὸ τρυφῆς προσγινομένη καὶ πολλὰ ἕτερα πρὸς τούτοις συμπνίγει τὰ καταβαλλόμενα σπέρματα, πολλάκις δὲ ἡ τῶν ἀκανθῶν πυκνότης οὐδὲ μέχρι τῆς ἐπιφανείας ἀφίησι τὸ σπειρόμενον πεσεῖν».
«Τόν γάρ ὑπέρ ὅλης πόλεως, τί λέγω πόλεως, πάσης μὲν οὖν τῆς οἰκουμένης πρεσβεύοντα καὶ δεόμενον ταῖς ἁπάντων ἁμαρτίαις ἵλεων γενέσθαι τὸν Θεόν, οὐ τῶν ζώντων μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀπελθόντων, ὁποῖόν τινα εἶναι χρή; Ἐγὼ μὲν γὰρ καὶ τὴν Μωϋσέως καὶ τὴν Ἠλίου παρρησίαν οὐδέπω πρὸς τὴν τοσαύτην ἱκετηρίαν ἀρκεῖν ἡγοῦμαι. Καὶ γὰρ ὥσπερ τὸν ἅπαντα κόσμον πεπιστευμένος καὶ αὐτὸς ὢν ἁπάντων πατήρ».
«Ὅταν δὲ καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καλῇ καὶ τὴν φρικωδεστάτην ἐπιτελῇ θυσίαν καὶ τοῦ κοινοῦ πάντων συνεχῶς ἐφάπτηται δεσπότου, ποῦ τάξομεν αὐτόν, εἰπέ μοι; πόσην δὲ αὐτὸν ἀπαιτήσομεν καθαρότητα καὶ πόσην εὐλάβειαν; Ἐννόησον γὰρ ὁποίας τὰς ταῦτα διακονουμένας χεῖρας εἶναι χρή, ὁποίαν τὴν γλῶτταν τὴν ἐκεῖνα προχέουσαν τὰ ῥήματα, τίνος δὲ οὐ καθαρωτέραν καὶ ἁγιωτέραν τὴν τοσοῦτο πνεῦμα ὑποδεξομένην ψυχήν. Τότε καὶ ἄγγελοι παρεστήκασι τῷ ἱερεῖ καὶ οὐρανίων δυνάμεων ἅπαν τὸ βῆμα καὶ ὁ περὶ τὸ θυσιαστήριον πληροῦται τόπος εἰς τιμὴν τοῦ κειμένου».
«Ἀλλὰ καὶ λίαν συνετὸν καὶ πολλῶν ἔμπειρον εἶναι δεῖ. Καὶ πάντα μὲν εἰδέναι τὰ βιωτικὰ τῶν ἐν μέσῳ στρεφομένων οὐχ ἧττον, πάντων δὲ ἀπηλλάχθαι μᾶλλον τῶν τὰ ὄρη κατειληφότων μοναχῶν».
Κατά τή σύνηθη πρακτική τῶν ὁμιλητῶν ὁ π. Πολύκαρπος εἶχε ἑτοιμάσει καί διένειμε στούς ἱερεῖς ἐπιλεγμένα πατερικά ἀποσπάσματα ἀπό τόν ΣΤ΄ λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, στό πρωτότυπο κείμενο καί σέ νεοελληνική μετάφραση, τά ὁποῖα καί σχολίασε βαθυστόχαστα καί ἐκτενῶς. Βασικές πτυχές τοῦ λόγου αὐτοῦ ἀποτελοῦν κυρίως οἱ ἑξῆς: Οἱ ἱερεῖς ἔχουν τήν εὐθύνη καί γιά τίς ἁμαρτίες τῶν ἄλλων, ὁ ἀγώνας τοῦ μοναχοῦ εἶναι εὐκολότερος ἀπό τοῦ προεστώτα τῆς ἐκκλησίας, καί στόν ἱερέα ἔχει ἀνατεθεῖ ἡ προστασία ὅλης τῆς οἰκουμένης, καθώς εἶναι «σάν νά ἔχει ἀναλάβει τή φροντίδα ὅλου τοῦ κόσμου, σάν νά εἶναι πατέρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων».
Ὁ Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας ἐξέφρασε τίς εὐχαριστίες του πρός τόν ὁμιλητή καί ἐν συνεχείᾳ ἔγιναν μερικές τοποθετήσεις - ἐρωτήσεις. Ἡ Ἱερατική Σύναξη ἔκλεισε μέ τά λόγια τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Συμεών, ὁ ὁποῖος τόνισε ὅτι μέ τή σημερινή ὁμιλία ὁλοκληρώνεται ἡ σειρά τῶν ὁμιλιῶν περί ἱερωσύνης τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.
* * *
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΣΤ΄ ΛΟΓΟΥὉ π. Νικόλαος Πουλάδας ἐμβάθυνε θεολογικά καί σχολίασε πρακτικά ἀνάμεσα στά ἀποσπάσματα πού εἶχε ἑτοιμάσει καί τά ἀκόλουθα:
1. Ἡ ψυχή τῶν ἱερέων πρέπει νά εἶναι πεντακάθαρη, γιά νά μήν τούς ἐγκαταλείψει ποτέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, γιά νά μποροῦν νά λέγουν, «Δέν ζῶ πλέον ἐγώ, ἀλλά ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός» (Γαλ. 2,20).
«Καὶ γὰρ τῶν ἀκτίνων αὐτῶν καθαρωτέραν τῷ ἱερεῖ τὴν ψυχὴν εἶναι δεῖ ἵνα μή ποτε αὐτὸν ἔρημον καταλιμπάνῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἵνα δύνηται λέγειν· Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός».
*
2. Ὅσοι ἀνατίθενται στήν πνευματική φροντίδα τῶν ἱερέων εἶναι ἀπορροφημένοι περισσότερο στίς βιοτικές φροντίδες, γεγονός πού τούς καθιστᾶ ραθυμότερους πρός τήν πνευματική ἐργασία. Γι’ αὐτό πρέπει ὁ διδάσκαλος νά σπέρνει καθημερινά, θά ἔλεγα, ὥστε στή συνέχεια νά εἶναι δυνατόν νά διαρκέσει ὁ λόγος στούς ἀκροατές. Διότι οἱ καλλιεργούμενοι σπόροι καταπνίγονται ἀπό τόν ὑπέρογκο πλοῦτο, ἀπό τό μέγεθος τῆς ἐξουσίας, ἀπό τή ραθυμία πού ἐπιφέρει ἡ τρυφή καί ἀπό πολλά παρόμοια. Πολλές φορές δέ ἡ πυκνότητα τῶν ἀγκαθιῶν δέν ἐπιτρέπει στούς σπόρους οὔτε μέχρι τήν ἐπιφάνεια τοῦ ἐδάφους νά πέσουν. «Τῶν δὲ ὑπὸ τῷ ἱερεῖ τεταγμένων τὸ πλέον βιωτικαῖς πεπέδηται φροντίσι, καὶ τοῦτο αὐτοὺς ἀργοτέρους πρὸς τὴν τῶν πνευματικῶν ἐργασίαν καθίστησιν· ὅθεν ἀνάγκη τῷ διδασκάλῳ σπείρειν καθ' ἑκάστην, ὡς εἰπεῖν, ἡμέραν, ἵνα τῇ γοῦν συνεχείᾳ δυνηθῇ κρατηθῆναι παρὰ τοῖς ἀκούουσι τῆς διδασκαλίας ὁ λόγος. Καὶ γὰρ πλοῦτος ὑπέρογκος καὶ δυναστείας μέγεθος καὶ ῥαθυμία ἀπὸ τρυφῆς προσγινομένη καὶ πολλὰ ἕτερα πρὸς τούτοις συμπνίγει τὰ καταβαλλόμενα σπέρματα, πολλάκις δὲ ἡ τῶν ἀκανθῶν πυκνότης οὐδὲ μέχρι τῆς ἐπιφανείας ἀφίησι τὸ σπειρόμενον πεσεῖν».
*
3. Ποιός πρέπει λοιπόν νά εἶναι ὁ προσευχόμενος καί πρεσβεύων ὅλη τήν πόλη, γιατί λέγω δέ πόλη; Ἀφοῦ πρεσβεύει ὅλη τήν οἰκουμένη καί παρακαλεῖ τό Θεό νά φανεῖ ἐλεήμων ἔναντι τῶν ἁμαρτιῶν ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ὄχι μόνο τῶν ζώντων, ἀλλά καί τῶν ἀπελθόντων. Προσωπικά θεωρῶ ἀνεπαρκή γιά τό μέγεθος τῆς ἱκεσίας αὐτῆς ἀκόμη καί τήν παρρησία τοῦ Μωυσῆ καί τοῦ Ἠλία. Ὁ ἱερέας εἶναι σάν νά ἔχει ἀναλάβει τή φροντίδα ὁλόκληρου τοῦ κόσμου, σάν νά εἶναι ὁ πατέρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων.«Τόν γάρ ὑπέρ ὅλης πόλεως, τί λέγω πόλεως, πάσης μὲν οὖν τῆς οἰκουμένης πρεσβεύοντα καὶ δεόμενον ταῖς ἁπάντων ἁμαρτίαις ἵλεων γενέσθαι τὸν Θεόν, οὐ τῶν ζώντων μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀπελθόντων, ὁποῖόν τινα εἶναι χρή; Ἐγὼ μὲν γὰρ καὶ τὴν Μωϋσέως καὶ τὴν Ἠλίου παρρησίαν οὐδέπω πρὸς τὴν τοσαύτην ἱκετηρίαν ἀρκεῖν ἡγοῦμαι. Καὶ γὰρ ὥσπερ τὸν ἅπαντα κόσμον πεπιστευμένος καὶ αὐτὸς ὢν ἁπάντων πατήρ».
*
4. Ὅταν δέ ἐπικαλεῖται τό ἅγιο Πνεῦμα καί ἐπιτελεῖ τή φρικωδέστατη θυσία καί ἐφάπτεται συνεχῶς τοῦ κοινοῦ Δεσπότη ὅλων τῶν ἀνθρώπων, πές μου, ποῦ θά τόν κατατάξουμε; Πόση καθαρότητα καί πόση εὐλάβεια θά ἀπαιτήσουμε ἀπό αὐτόν; Μπορεῖς νά κατανοήσεις ποιά θά πρέπει νά εἶναι τά χέρια πού διακονοῦν, ποιά ἡ γλώσσα πού θά διαχέει τά ἱερά λόγια, ποιά ψυχή μπορεῖ νά εἶναι καθαρότερη καί ἁγιότερη ἀπό τή δική του, ποῦ ὑποδέχεται μέσα της τόση χάρη ἀπό τό ἅγιο Πνεῦμα; Τή στιγμή αὐτή καί ἄγγελοι παρίστανται γύρω ἀπό τόν ἱερέα καί κάθε οὐράνιο τάγμα βοᾶ καί ὁ τόπος γύρω ἀπό τό θυσιαστήριο γεμίζει πρός τιμήν τοῦ κειμένου πάνω σέ αὐτό.«Ὅταν δὲ καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καλῇ καὶ τὴν φρικωδεστάτην ἐπιτελῇ θυσίαν καὶ τοῦ κοινοῦ πάντων συνεχῶς ἐφάπτηται δεσπότου, ποῦ τάξομεν αὐτόν, εἰπέ μοι; πόσην δὲ αὐτὸν ἀπαιτήσομεν καθαρότητα καὶ πόσην εὐλάβειαν; Ἐννόησον γὰρ ὁποίας τὰς ταῦτα διακονουμένας χεῖρας εἶναι χρή, ὁποίαν τὴν γλῶτταν τὴν ἐκεῖνα προχέουσαν τὰ ῥήματα, τίνος δὲ οὐ καθαρωτέραν καὶ ἁγιωτέραν τὴν τοσοῦτο πνεῦμα ὑποδεξομένην ψυχήν. Τότε καὶ ἄγγελοι παρεστήκασι τῷ ἱερεῖ καὶ οὐρανίων δυνάμεων ἅπαν τὸ βῆμα καὶ ὁ περὶ τὸ θυσιαστήριον πληροῦται τόπος εἰς τιμὴν τοῦ κειμένου».
*
5. Νά εἶναι πολύ συνετός καί ἔμπειρος πολλῶν πραγμάτων, ἐπιπλέον δέ νά γνωρίζει ὅλα τά σχετικά μέ τόν κοσμικό βίο, ὄχι λιγότερο ἀπό ἐκείνους οἱ ὁποῖοι κινοῦνται μέσα στόν κόσμο, παράλληλα ὅμως νά εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπό αὐτά, περισσότερο καί ἀπό τούς μοναχούς, οἱ ὁποῖοι ἀσκοῦνται στά ἐρημικά ὄρη.«Ἀλλὰ καὶ λίαν συνετὸν καὶ πολλῶν ἔμπειρον εἶναι δεῖ. Καὶ πάντα μὲν εἰδέναι τὰ βιωτικὰ τῶν ἐν μέσῳ στρεφομένων οὐχ ἧττον, πάντων δὲ ἀπηλλάχθαι μᾶλλον τῶν τὰ ὄρη κατειληφότων μοναχῶν».