2006 : Τὀ ἅγιο Χρίσμα

2006Hmerologio   Μέ τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος πραγματοποιεῖται ἡ ἐν Χριστῷ ἀναγέννησή μας καί ἡ ἔνταξή μας ὡς μελῶν στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Μέ τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος πού ἀκολουθεῖ λαμβάνουμε τή σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, δηλαδή,
   *«σφραγίζει» μέ τή θεία παρουσία Του τήν ὕπαρξή μας·
   *μᾶς ἐμπλουτίζει μέ τά διάφορα χαρίσματά Του·
   *μᾶς ἐνισχύει καί μᾶς στερεώνει στή ζωή τοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποία ὀφείλουμε νά ζοῦμε ἀπό τήν ὥρα πού βαπτιστήκαμε καί εἰσήλθαμε στήν κοινωνία τῆς Ἐκκλησίας.

   Σκοπός, λοιπόν, τοῦ ἁγίου Χρίσματος εἶναι ἡ μετάδοση τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶναι Ἐκεῖνος πού μᾶς δίνει τό Ἅγιο Πνεῦμα. Καί τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τή θεία παρουσία Του μέσα μας εἶναι Ἐκεῖνο πού ἐμπνέει, συντηρεῖ καί αὐξάνει τήν ἐν Χριστῷ ζωή μας.

   Ὅλα ὅσα λαμβάνει ὁ βαπτιζόμενος ἀπό τόν Θεό κατά τό Βάπτισμά του, διασφαλίζονται μέ τή «σφραγίδα» τοῦ ἁγίου Χρίσματος. Κατά τόν ἅγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, τό Μύρο μέ τό ὁποῖο οἱ νεοφώτιστοι σφραγιζόμαστε, «τελειοῖ τό Βάπτισμα καί τῆς Τριάδος ναούς ἡμᾶς ἀπεργάζεται».

   Μέ τό ἅγιο Χρίσμα ἀσφαλιζόμαστε κοντά στό Χριστό. Ἀποκτοῦμε τή δύναμη νά παραμένουμε ἑδραῖοι καί ἀμετακίνητοι στήν πίστη μας. Ἀξιωνόμαστε νά ζοῦμε καί νά ἐνεργοποιοῦμε προσωπικά τή δωρεά τοῦ Θεοῦ· τή θεία υἱοθεσία πού μᾶς δίνεται κατά τό Βάπτισμά μας.

* * *

   Τό Χρίσμα πού λαμβάνουμε λέγεται «σφραγίδα» γιά νά δηλώσει τή βαθιά, τήν ἀνεξάλειπτη παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα μας. Χρισμένοι μέ τό ἅγιο Μύρο, εἴμαστε πλέον κατοικητήρια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀνήκουμε στόν Χριστό. Φέρουμε σάν σημάδι ἀναγνωρίσεως ἀπό τόν Κύριο τή μυστική σφραγίδα τῆς θείας δωρεᾶς.

   Μέ τή σφραγίδα τοῦ ἁγίου Χρίσματος οἱ πιστοί στρατολογούμαστε στήν καλή στρατεία τοῦ Χριστοῦ. Συστρατευόμαστε μέ τόν Χριστό στόν ἀγώνα ἐναντίον τοῦ διαβόλου. Ὅ,τι ὀνομάζουμε χριστιανικόν ἀγώνα, τήν προσπάθεια δηλαδή νά ὑπερνικήσουμε τό σαρκικό φρόνημα, νά ἐκριζώσουμε τά πάθη τῆς ψυχῆς, νά τηρήσουμε τίς εὐαγγελικές ἐντολές, ὅλα αὐτά τά ἐπιτυγχάνουμε μέ τή δύναμη καί τήν ἐνίσχυση πού μᾶς χορηγεῖ τό ἅγιο Χρίσμα. Γι’ αὐτό, ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων, «τήν σωτηριώδη σφραγῖδα» «τρέμουσι δαίμονες καί γινώσκουσιν ἄγγελοι».

* * *

   Εἶναι πολλές οἱ μαρτυρίες τῆς Καινῆς Διαθήκης πού ἀναφέρονται στό μυστήριο τοῦ Χρίσματος. Στή Β’ πρός Κορινθίους ἐπιστολή του ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐξαίρει τή θεία προέλευσή του καί τήν ἐνεργό παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στίς καρδιές ἐκείνων πού λαμβάνουν τό Χρίσμα: «Ὁ δέ βεβαιῶν ἡμᾶς σύν ὑμῖν εἰς Χριστόν καί χρίσας ἡμᾶς Θεός, ὁ καί σφραγισάμενος ἡμᾶς καί δούς τόν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν» (1, 21-22).

   Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Α’ Καθολική ἐπιστολή του μαρτυρεῖ πώς «στίς καρδιές σας μένει τό χρίσμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού λάβατε ἀπό τόν Χριστό» (2, 27). Καί σέ ἄλλο σημεῖο : «Ἐσεῖς (= οἱ βαπτισμένοι χριστιανοί) ἔχετε λάβει ἀπό τόν Χριστό τό χρίσμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (2, 20).

   Ἀκόμη γνωρίζουμε ὅτι οἱ Ἀπόστολοι εἶχαν στείλει στή Σαμάρεια τούς ἀποστόλους Πέτρο καί Ἰωάννη, οἱ ὁποῖοι μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν τους σέ ὅσους εἶχαν βαπτιστεῖ ἀπό τόν διάκονο Φίλιππο μετέδωσαν τό Ἅγιο Πνεῦμα (Πράξ. 8, 14-17). Τό ἴδιο ἔκανε καί ὁ Παῦλος στούς χριστιανούς τῆς Ἐφέσου, οἱ ὁποῖοι εἶχαν λάβει τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη (Πράξ. 19, 5-6).

   Ἀπό τίς δύο τελευταῖες περιπτώσεις συνάγουμε ὅτι τό μυστήριο ἀρχικά ἐτελεῖτο διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν Ἀποστόλων. Ἀργότερα ὅμως ὅταν αὐξήθηκαν ἀριθμητικά οἱ χριστιανοί καί φυσικά οἱ προσερχόμενοι στό Βάπτισμα, ἡ χειροθεσία ἀντικαταστάθηκε —πιθανότατα ἀπό τούς ἴδιους τούς Ἀποστόλους— μέ τή χρίση μέ Ἅγιο Μύρο. Τή χρίση αὐτή, παράλληλα μέ τούς Ἀποστόλους, τήν ἔκαναν καί οἱ ἐπίσκοποι τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν.

   Ἀλλά καί ἡ ἐκκλησιαστική μας παράδοση ὑπογραμμίζει μέ ἔμφαση τή θεμελιώδη σημασία τοῦ μυστηρίου τοῦ Χρίσματος. Αὐτό βλέπουμε π.χ. νά κάνει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στίς περίφημες «μυσταγωγικές» Κατηχήσεις του. «Μέ τό ἅγιο Μύρο, πού βλέπουμε», διδάσκει, «χρίεται τό σῶμα. Καί μέ τό Ἅγιο καί Ζωοποιό Πνεῦμα ἁγιάζεται ἡ ψυχή». Γιατί ; Διότι, συνεχίζει, τό ἅγιο τοῦτο Χρίσμα εἶναι «χάρισμα τοῦ Χριστοῦ», πού μέ τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γίνεται «ἐνεργητικόν τῆς αὐτοῦ θεότητος».

* * *

   Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας τό Χρίσμα, πού εἶναι μυστήριο μή ἐπαναλαμβανόμενο, τελεῖται εὐθύς ἀμέσως μετά τό Βάπτισμα. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι εἶναι ἁπλό συμπλήρωμα τοῦ Βαπτίσματος. Μιά τέτοια ἐκδοχή εἶναι τελείως ἐσφαλμένη, διότι τό Χρίσμα εἶναι μυστήριο αὐτοτελές καί ἀνεξάρτητο. Ἁπλῶς ὁ φυσικός χρόνος κατά τόν ὁποῖο τελεῖται, εἶναι λίγο μετά τό Βάπτισμα.

   Δυστυχῶς, συχνά τό κλάμα τοῦ νηπίου καί ἡ θορυβώδης παρουσία μικρῶν καί μεγάλων, πού παρευρίσκονται στήν τέλεση ἑνός Βαπτίσματος —μερικές φορές καί ἡ σπουδή τῶν λειτουργῶν— δέν ἐπιτρέπουν νά ἀντιλαμβανόμαστε τί ἀκριβῶς γίνεται καί τί λέγεται σέ σχέση μέ τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος.

   Ἡ κατάσταση ἐπιβάλλεται νά ἀλλάξει. Τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος θά πρέπει νά τελεῖται σωστά καί οἱ πιστοί πού συμμετέχουν στή βάπτιση ἑνός παιδιοῦ νά συνειδητοποιοῦν ὅτι μαζί μέ τήν τελετουργία τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος τελεῖται καί ἕνα ἄλλο, ξεχωριστό μυστήριο, τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος.

* * *

   Ἡ χρονική στιγμή πού τελεῖται τό Χρίσμα εἶναι εὐθύς ἀμέσως μετά τήν τριτή κατάδυση καί ἀνάδυση τοῦ νεοφωτίστου στήν κολυμβήθρα. Τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος συνίσταται σέ μία εὐχή («Εὐλογητός εἶ, Κύριε, ὁ Θεός ὁ Παντοκράτωρ...») καί στή σταυροειδῆ χρίση τοῦ νεοφωτίστου διά τοῦ ἁγίου Μύρου. Στήν ἐν λόγῳ εὐχή γίνεται ἀναφορά γιά τόν «φωτισμό» τοῦ ἀνθρώπου καί τήν «μακάρια κάθαρσή» του μέσω τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Καί στή συνέχεια, γιά τή «σφράγισή» του μέ τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διά τοῦ ὁποίου ὁ νεοφώτιστος χριστιανός καλεῖται νά ἐπιτύχει τόν «θεῖο ἁγιασμό», ὥστε εὐαρεστώντας στόν Θεό νά γίνει «υἱός καί κληρονόμος τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας».

   Εἶναι μία πολύ ὄμορφη καί θεολογικότατη εὐχή. Καί εἶναι κρίμα πού πολλοί ἱερωμένοι ἀντί νά τή διαβάζουν μέ προσοχή καί μέ ἔμφαση πρίν ἀπό τή χρίση τοῦ νεοφωτίστου, ὅπως ἐπιβάλλεται, τή μεταθέτουν καί τή διαβάζουν «μυστικῶς»!

   Τήν «εὐχή τοῦ Μύρου» ἀκολουθεῖ ἡ σταυροειδής χρίση τῶν μελῶν τοῦ σώματος τοῦ βαπτισθέντος μέ ἅγιο Μύρο. Κατά τή χρίση κάθε μέλους ὁ λειτουργός ἐκφωνεῖ : «Σφραγίς δωρεᾶς, Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν».

   Τό ἅγιο Μύρο εἶναι μίγμα ἐλαίου, ἀλόης, σμύρνας καί ἄλλων ἀρωματικῶν οὐσιῶν —συνολικά σαράντα—, πού συμβολίζουν τά ποικίλα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ καθαγίαση τοῦ ἁγίου Μύρου γίνεται ἀπό τόν Ἐπίσκοπο. Κάθε Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ἔχει τό δικαίωμα νά παρασκευάζει μόνη της τό ἅγιο Μύρο. Ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, σέ ἔνδειξη τιμῆς καί σεβασμοῦ, τό προμηθεύεται ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, στό ὁποῖο παρασκευάζεται κατά καιρούς τή Μεγάλη Πέμπτη μέ κάθε ἐπισημότητα.

* * *

   Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας, ἀφιερώνοντας τό ἐφετινό ἡμερολόγιό της στό μυστήριο τοῦ Χρίσματος, ἐπιδιώκει νά καταδείξει στό θεοφιλές πλήρωμά της, τούς κληρικούς καί τόν πιστό λαό, τή σημασία τοῦ μυστηρίου τούτου, πού πρέπει νά ὁμολογήσουμε ταπεινά πώς λησμονήσαμε.

   Ὡς χριστιανοί καί μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας δέν εἴμαστε μόνο οἱ βαπτισμένοι ἀλλά καί οἱ χρισμένοι.
 * Εὐθύς μετά τό Βάπτισμά μας λάβαμε τή σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
 * Δεχτήκαμε τό πιό πολύτιμο δῶρο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ : τήν παρουσία καί τήν ἐνοίκηση μέσα μας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
 * Εἴμαστε οἱ χριστοί Κυρίου. Ἀνήκουμε πλέον στόν Χριστό. Βάπτισμα καί Χρίσμα μαζί μᾶς καθιστοῦν μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του.
 * Ἡ θεία σφραγίδα τοῦ ἁγίου Χρίσματος μᾶς χάρισε τόν ἀρραβώνα τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν.

   Ἱερό χρέος ὅλων μας :
 - Νά θυμηθοῦμε ὅ,τι ξεχάσαμε : εἴμαστε κοινωνοί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος !
 - Νά συνειδητοποιήσουμε τήν παρουσία μέσα μας τοῦ μεγάλου θησαυροῦ. Τί σημαίνει ἡ θεία δωρεά καί γιά ποιό λόγο δίνεται. «Ἡ σπίθα τοῦ Πνεύματος τῆς Πεντηκοστῆς πού ὑπάρχει μέσα στόν καθένα μας ἀπό τό Βάπτισμα πρέπει ν’ ἀναφτεῖ σάν μιά ζωντανή φλόγα. Πρέπει νά γίνουμε αὐτό πού εἴμαστε».
 - Νά ἐνεργοποιήσουμε «τήν δοθεῖσαν ἡμῖν χάριν» τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ θεία δωρεά νά καρποφορήσει στή ζωή μας τούς καρπούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
 - Καί ἄν ἀκόμη ἀπό ἀμέλεια ἤ ἁμαρτωλή ζωή ἡ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀτόνησε μέσα μας, ἄς κατανοήσουμε πώς τίποτε δέν εἶναι ὁριστικά χαμένο. Ἡ μετάνοιά μας ἔχει τή δύναμη νά ζωντανέψει καί πάλι μέσα μας τή σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὧρες Γραφείων

Δευτέρα - Παρασκευή: 10:00 - 13:00

Χρήσιμα Τηλέφωνα

Γραφεῖα Μητροπόλεως : 210-93.46.788

ΦΑΞ: 210-93.21.743

Email: imns@otenet.gr

Επικοινωνία

Ἱερά Μητρόπολη Νέας Σμύρνης

Ἁγίου Ἀνδρέου 14, 17122

Νέα Σμύρνη