Η΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ «Ἱερέας, ἐνορία καί ἀνανέωση»
Τό ἀπόγευμα τῆς Δευτέρας, 20 Φεβρουαρίου, στήν αἴθουσα τοῦ Ἱεροῦ Ἱδρυματικοῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου στή Νέα Σμύρνη, πραγματοποιήθηκε –ἐκ μεταθέσεως– ἡ ὄγδοη καί τελευταία Ἱερατική Σύναξη τῶν Κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας. Ὁμιλητής ἦταν ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Κωνσταντίνος Παπαθανασίου, Ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) Παλαιοῦ Φαλήρου, ὁ ὁποῖος παρουσίασε τό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Σηλυβρίας Aἰμιλιανοῦ Τιμιάδη, «Ἱερεύς, ἐνορία καί ἀνανέωση: Σύγχρονες ποιμαντικές προκλήσεις» (ἐκδ. Ἱ. Μητροπόλεως Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας).
Ἀρχικά ὁ ὁμιλητής εὐχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατο γιά τή δυνατότητα παρουσίασης τοῦ ἔργου, διότι ἄν καί ἔχουν περάσει ἀρκετά ἔτη ἀπό τότε πού κυκλοφορήθηκε στήν ἑλληνική γλώσσα, αὐτό παραμένει ὡς μιά δεξαμενή σκέψης γιά τά θέματα πού πραγματεύεται, λόγω τῆς ἐνδιαφέρουσας καί πολυπρισματικῆς θέασης αὐτῶν. Ἡ ἔκδοση διαρθρώνεται σέ τρία μέρη: Πρῶτο: Ἱερέας καί ἐνορία, ἑστιάζοντας κυρίως στόν ἱερέα· δεύτερο: Ἡ Ἐκκλησία ἐναντίον τοῦ σύγχρονου τρόπου ζωῆς, ἐπικεντρώνοντας τήν προσοχή του στήν Ἐκκλησία - ἐνορία· καί τρίτο: Ἐνορία, ἱερωσύνη καί ἀνανέωση, δίνοντας ἔμφαση στό πλέον οὐσιῶδες, πού εἶναι ἡ σωτηρία τῶν πιστῶν καί ἡ προοπτική της στό μέλλον, πού τό ἀποκαλεῖ ἀνανέωση.
Κατόπιν ὁ π. Κωνσταντίνος τόνισε ὅτι ὁ ἱερέας δέν ἐπιτρέπεται νά ἀποδεχθεῖ ἁπλά τήν τελματώδη κατάσταση, οὔτε νά παραδώσει τά ὅπλα μπροστά στήν πνευματική ἀκαμψία. Ὀφείλει νά διεγείρει τίς ὑπνώττουσες συνειδήσεις ἐκείνων πού ζοῦν σέ αὐτοαιχμαλωσία, μέ ἁλυσίδες πού ἔφτιαξαν οἱ ἴδιοι. Νά ἐπισκέπτεται ἐκείνους πού ἔχουν ἀποξενωθεῖ, πού ζοῦν στό περιθώριο μάλλον παρά στό κέντρο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου. Πιό συγκεκριμένα, ὑφίσταται ἀλληλεπίδραση ἀνάμεσα στόν λειτουργό καί στό λειτούργημά του, δηλ. τόν ποιμένα καί τό ποίμνιό του. «Ὁ ποιμένας πρέπει πρῶτα νά γίνει καί μετά νά πράξει»! Τό παράδειγμα καί ἡ ζῶσα πίστη του εἶναι οἱ πιό εὔγλωττες καί πειστικές ἐγγυήσεις μιᾶς καρποφόρου ποιμαντικῆς δραστηριότητας. Ὅσο πιό ἐκκοσμικευμένη εἶναι ἡ ἐποχή μας, τόσο περισσότερο ἀπαιτεῖ κληρικούς μέ βαθιά πνευματικότητα· ἐπιπρόσθετα, ἀπαιτεῖται νά εἶναι ὑπομονετικοί, συνετοί, σοφοί, ἀνιδιοτελεῖς, αὐθεντικοί καί συνεπεῖς.
Ὅσον ἀφορᾶ στήν ἀνανέωση πού χρειαζόμαστε, αὐτή συνιστᾶ μιά προσπάθεια ἐπανενεργοποίησης τῆς ἐνορίας, μέ τόν ἱερέα νά ξεπερνᾶ τήν προκείμενη παγίδα· δηλ. ἐπικεντρώνοντας τήν προσοχή του στή βελτίωση τοῦ ποιμνίου του, ὁ ἴδιος νά ἀμελεῖ τίς δικές του πνευματικές ἐλλείψεις, νά ξεχνᾶ νά ἀνανεώσει τόν ἑαυτό του. Τονίζεται μέ ἔμφαση ὅτι ὁ ἱερέας πρέπει νά κρατάει μιά ἰσορροπία ἀνάμεσα στήν ἑτεροσωτηρία καί τήν αὐτοσωτηρία. Ὁ ὑπέρμετρος ἱερατικός ἀκτιβισμός εἶναι σέ βάρος τοῦ ἐσωτερικοῦ βίου· ἀλλά καί μιά ἐσωστρεφής καί ἐγωκεντρική εὐσέβεια τοῦ ἱερέα ὁδηγεῖ σέ παραμέληση τοῦ ποιμνίου.
Ἐπεσήμανε ὁ ὁμιλητής τά ἑξῆς: (α) Δέν πρέπει νά ὑποτιμοῦμε τή νοημοσύνη τοῦ ἐκκλησιάσματος, πού ἀντιλαμβάνεται τήν κακή ποιότητα τοῦ κηρύγματος, ὅταν αὐτό εἶναι φτωχό, ρηχό καί ἀξιοθρήνητο· (β) Νά ἀποφεύγουμε νά ὑπερεκτιμοῦμε τίς ἱκανότητές μας, νά ἀποκτοῦμε ὑπέρμετρη αὐτοπεποίθηση καί νά ὁδηγούμαστε σέ ἀλαζονεία, ἔπαρση καί ἀσέβεια πρός τό καθῆκον μας· (γ) Συχνά ἐξαπατοῦμε τούς ἀνθρώπους χρησιμοποιώντας κοινωνικό-πολιτιστικές δραστηριότητες γιά νά κρύψουμε τήν κενότητά μας· (δ) Μέ τόν καιρό δέον νά μή χαθεῖ ἤ μειωθεῖ ὁ ἀρχικός ἐνθουσιασμός καί τό δέος πού νιώσαμε κατά τήν πρώτη περίοδο τῆς ἱερωσύνης μας· (ε) Τέλος, ὁ χρυσός κανόνας εἶναι τό «προτοῦ ἀναλάβουμε δράση, πρέπει οἱ ἴδιοι νά γίνουμε ὅ,τι ἐπιθυμοῦμε νά γίνουν οἱ ἄλλοι».
Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ π. Κωνσταντίνος ἀνέφερε ὅτι κεντρικό σημεῖο τῆς σκέψης τοῦ συγγραφέα ἀποτελεῖ ἡ διαπίστωση ὅτι τό νά εἶναι κανείς Χριστιανός δέν συνιστᾶ μιά στάσιμη καί ἀδρανή ὑπαρξιακή κατάσταση, ἀλλά ἀπαιτεῖ ἐπιτακτικά πνευματική πρόοδο καί ἀνέλιξη. Διότι στή φύση, ὅ,τι δέν ἀναπτύσσεται, εἶναι καταδικασμένο νά σαπίσει. Σήμερα βλέπουμε ὅτι χιλιάδες ψυχές δίπλα μας ὑποφέρουν ἀπό ἔλλειψη φιλίας, ἀνθρώπινης ἐπικοινωνίας καί τοῦ ἐλπιδοφόρου μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου. Ἄρα, τό διακριτικό γνώρισμα τοῦ πιστοῦ πού ἀγαπᾶ τόν Ἰησοῦ Χριστό εἶναι ἡ ἔμπρακτη ἐπίδειξη ζήλου γιά τή σωτηρία τοῦ συνανθρώπου του.
Ὁ ὁμιλητής ἔκλεισε τήν παρουσίασή του λέγοντας ὅτι ὁ μακαριστός ἱεράρχης καί σοφός συγγραφέας μέσα ἀπό τά ἁγιογραφικά κείμενα τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀπό τίς πατερικές πηγές –τόσο ἑλληνικές ὅσο καί λατινικές, ἀπό τόν πλοῦτο τῆς εὐρύτατης καί πολυεπίπεδης παιδείας του, μᾶς ἄφησε ἕνα magnum opus γιά τόν ἱερέα, τήν ἐνορία καί τήν ἀνανέωσή της μέ βαθύ ἐκκλησιολογικό ὑπόβαθρο, στό ὁποῖο διαπιστώνεται ἐνίοτε ὅτι ἀγνοοῦμε –πρῶτα οἱ ἱερεῖς καί κατόπιν οἱ λαϊκοί– ποίας παραδόσεως εἴμαστε φορεῖς καί ποίων νέων δυνατοτήτων ἔχει προοπτική νά ἐξακτινωθεῖ τό ἔργο τῆς ἐνορίας στόν σύγχρονο κόσμο.
Μετά τήν παρουσίαση ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Συμεών εὐχαρίστησε τόν π. Κωνσταντίνο καί ἀκολούθησε συζήτηση πού ἐπικεντρώθηκε κυρίως στό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ ἱερέα στή σύγχρονη ἐποχή. Ἐπιπλέον, ὁ Σεβασμιώτατος ἐξέφρασε δοξολογία πρός τον Θεόν πού ἀξιωθήκαμε καί ἐφέτος νά ὁλοκληρώσουμε τόν κύκλο τῶν Ἱερατικῶν Συνάξεων 2022-2023. Εὐχαρίστησε ὅλους τούς ὁμιλητές -εἰσηγητές, κληρικούς - ἐφημερίους τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, οἱ ὁποῖοι παρουσίασαν τήν ἱερατική σκέψη καί τούς ποιμαντικούς προβληματισμούς κυρίως συγχρόνων συγγραφέων. Τέλος, ἐξέφρασε τήν ἱκανοποίησή του γιά τήν ἀφορμή γόνιμου προβληματισμοῦ καί ἀνταλλαγῆς σκέψεων πού πραγματοποιήθηκε αὐτούς τούς μῆνες.